QUẢN LÝ TỒN KHO

Nguyễn Như Phong

Kỹ thuật Hệ thống Công nghiệp

Đại học Bách Khoa TPHCM

1. VẬT TƯ TỒN KHO

a. Chức năng tồn kho

Tồn kho cần thiết khi có sự không đồng bộ giữa cung và cầu . Các nguyên nhân dẫn đến chức năng tồn kho bao gồm các yếu tố thời gian, gián đọan, bất định, và kinh tế. Sản phẩm cần thời gian để sản xuất và phân phối . Tồn kho cho phép sản phẩm sẵn có tức thời hay trong thời gian hợp lý nhằm đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng . Hệ thống sản xuất gồm nhiều bộ phận, dòng vật tư thường bị gián đọan khi qua các bộ phận. Tồn kho cách ly các bộ phận, cho phép hoạch định các bộ phận độc lập, giúp thực hiện các hoạt động phụ thuộc ở các bộ phận một cách độc lập và kinh tế.

Hệ thống thường mang tính bất định, các sự kiện không thấy trước được làm thay đổi kế hoạch ban đầu . Tồn kho bảo vệ hệ thống khỏi các sự kiện ngoài kế hoạch, ngoài tiên đoán . Tồn kho còn giúp hệ thống sản xuất hay mua theo số lượng kinh tế, giúp điều hòa sản xuất, ổn định nguồn lực. Tồn kho là cần thiết tuy nhiên chiến lược tồn kho là giảm tồn kho bằng cách tối thiểu và triệt bỏ các nguyên nhân.

b. Phân lọai vật tư tồn kho

Tổ chức sản xuất sử dụng, chuyển đổi, phân phối, bán vật tư  tồn kho theo nhiều dạng , phụ thuộc trạng thái hiện tại của vật tư  là trạng thái hoàn thành hay chưa hoàn thành, phụ thuộc vào công dụng sắp tới của vật tư là bán , sử dụng hay chuyển hóa mà ta có các loại vật tư sau :

• Nguyên liệu.
• Bán phẩm.
• Thành phẩm.
• Phụ tùng.

Nhu cầu vật tư  tồn kho phụ thuộc:

• Loại tổ chức sản xuất
• Chiến lược sản phẩm

Nhu cầu vật tư  tồn kho phụ thuộc loại tổ chức như ở bảng sau

Nhu cầu vật tư  tồn kho cũng phụ thuộc vào chiến lược sản phẩm. Ở mỗi lọai chiến lược sản phẩm sẽ có một lượng và lọai vật tư tồn kho khác nhau, hay khi chọn một lọai chiến lược sản phẩm sẽ có một mức đầu tư tồn kho tương ứng.

2. QUẢN LÝ TỒN KHO

Quản lý tồn kho quản lý dòng chảy vật tư trong hệ thống từ cung ứng đến sản xuất , phân phối và tiêu dùng , với các chức năng hoạch định , thu thập , tồn trữ , vận chuyển , kiểm soát.

Quản lý tồn kho kiểm soát lưu lượng vật tư vào và ra hệ thống. Mỗi loại vật tư  tồn kho cần sự đồng bộ lưu lượng vào và ra . Hệ thống hoạt động hiệu quả khi có sự đồng bộ lưu lượng các loại tồn kho . Lực kéo của hệ thống là nhu cầu thành phẩm định bởi dự báo và đơn hàng người tiêu dùng.

Quản lý tồn kho bao gồm các chức năng họach định, kiểm sóat, và cải tiến hệ thống tồn kho với các mục tiêu chính:

• Cực tiểu chi phí tồn kho
• Cực đại mức phục vụ khách hàng .

Chi phí vật tư  tồn kho thường rất cao tùy vào tổ chức sản xuất dịch vụ có thể từ 15% đến  90% tổng chi phí sản phẩm. Vì vậy quản lý tồn kho là một chức năng quan trọng , ảnh hưởng đến chi phí sản phẩm cần được chú ý đúng mực . Ngoài các mục tiêu chính ở trên , còn có các mục tiêu phụ như chi phí đơn vị thấp , xoay vòng tồn kho cao , chất lượng phù hợp, quan hệ cung ứng tốt và cung ứng liên tục .

Quản lý tồn kho cần hợp nhất các hoạt động liên quan đến vật tư tồn kho , cải thiện sự hợp tác giữa các bộ phận , tăng hiệu quả toàn hệ thống . Quản lý tồn kho có tầm quan trọng như các vấn đề khác trong tổ chức sản xuất .

TLTK

Nguyễn Như Phong. Quản lý sản xuất. NXBĐHQG. 2013. ISBN: 978-604-73-1640-3.