KIỂM ĐỒ ĐƠN & KHOẢNG DỊCH CHUYỂN

Nguyễn Như Phong.

Kỹ thuật Hệ thống Công nghiệp.

Đại học Bách Khoa ĐHQG TP HCM.

Nhiều trường hợp trong thực tế có cỡ mẫu thu thập là n = 1, như ở các trường hợp sau:

• Quá trình sử dụng công nghệ đo và kiểm tra tự động từng sản phẩm
• Sản lượng rất thấp, không thể tích lũy để lấy mẫu n > 1
• Đo đạc quá trình khác nhau chỉ do sai số phân tích như trong các quá trình hóa
• Đặc tính chất lượng biến thiên trong mẫu quá nhỏ

Trong những trường hợp này, ta dùng kiểm đồ đơn XCC và kiểm đồ khoảng dịch chuyển MRCC để kiểm soát quá trình. Biến thiên quá trình được ước lượng bởi khoảng dịch chuyển - MR được định nghĩa là chênh lệch giữa hai quan sát kế tiếp:

                   MR_i = |x_i – x_i-1|

Kiểm đồ khoảng dịch chuyển MRCC, kiểm soát biến thiên quá trình qua khoảng dịch chuyển, có đường tâm và các giới hạn kiểm soát như sau:

Trong đó D₄ = 3,267 là tham số ứng với cỡ mẫu n = 2,  là trung bình khoảng dịch chuyển.

Kiểm đồ đơn XCC, kiểm soát trung bình quá trình qua giá trị mẫu, có đường tâm và các giới hạn kiểm soát như sau:

Trong đó d₂ = 1,128 là tham số ứng với cỡ mẫu n = 2,  là trung bình mẫu.

Ví dụ: Số liệu thu thập của đặc tính chất lượng X trong 15 mẫu, mỗi mẫu một quan sát như ở bảng sau:

Từ số liệu trên, ta tính được các khoảng dịch chuyển MR như ở bảng trên. Từ đó trung bình mẫu và trung bình khoảng dịch chuyển tính được như sau:

                    = 33,52

                   = 0,48

Đường tâm và các giới hạn kiểm soát của MRCC như sau:

                   LCL = 0

                   CL = 0,48

                   UCL = 1,57                                                                          

Thấy rằng các khoảng dịch chuyển đều nằm trong giới hạn.

Đường tâm và các giới hạn kiểm soát của XCC như sau:

                   LCL = 32,24

                   CL = 33,52

                   UCL = 34,80

Thấy rằng các điểm mẫu đều nằm trong giới hạn.

TLTK

1. Nguyễn Như Phong. Kiểm soát chất lượng bằng thống kê. NXBĐHQG. 2008. ISBN:
2. Nguyễn Như Phong. Hoạch định & kiểm soát chất lượng. NXBĐHQG. 2011. ISBN: 978-604-73-0555-1.