XÂY Dá»°NG HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH NGUá»’N Lá»°C SẢN XUẤT –

MỘT TRƯỜNG HỢP NGHIÊN CỨU TẠI CÔNG TY SLVN

Nguyễn Như Phong*, Nguyễn Cường Duy Quang**

Bộ môn Kỹ thuật hệ thống công nghiệp, Đại học Bách Khoa TpHCM

Email: (*) Địa chỉ email này đã được bảo vệ từ spam bots, bạn cần kích hoạt Javascript để xem nó. , (**) Địa chỉ email này đã được bảo vệ từ spam bots, bạn cần kích hoạt Javascript để xem nó. .

TÓM TẮT

Bài báo xây dựng hệ thống hoạch định nguồn lực sản xuất cho công ty SLVN với mục tiêu giảm tỉ lệ trễ đơn hàng, gia tăng lợi thế cạnh tranh của công ty. Bài báo còn sử dụng mô hình vận trù trong bài toán hoạch định nhằm cực tiểu chi phí hệ thống.

Từ khóa: MRPII, Demand management, Production Planning, MPS, ATP, MRP, CRP.

1. GIỚI THIỆU

Tập đoàn SL chuyên sản xuất các sản phẩm dạng bột (Powder), dạng nước (Liquid), và sản phẩm Epoxi. Trong đó sản phẩm dạng nước chiếm số lượng hàng được tiêu thụ mạnh nhất. Công ty SLVN là thành viên của tập đoàn SL ở Việt Nam, chỉ sản xuất sản phẩm dạng nước. Hiện tại công ty gặp các vấn đề chi phí sản xuất cao, lợi nhuận suy giảm, khách hàng than phiền do giao hàng không đúng hạn. Theo số liệu thống kê của công ty, tỉ lệ trễ đơn hàng của công ty từ tháng 6/2014 đến tháng 12/2014 như sau:

Bảng 1.1 Tỉ lệ trễ đơn hàng của SLVN năm 2014

Tháng	6	7	8	9	10	11	12
Số đơn hàng	563	615	598	501	531	621	567
Số đơn hàng đúng hạn	465	522	506	404	437	521	471
Đơn hàng trễ	98	93	92	97	94	100	96
Phần trăm đơn hàng trễ (%)	17,41	15,12	15,38	19,33	17,70	16,18	16,93

Bảng trên cho thấy tỉ lệ trễ đơn hàng của công ty khá cao 15-20%.  Các nguyên nhân gây trễ đơn hàng như ở biễu đồ sau:

Hình 1.1 Biểu đồ xương cá các nguyên nhân gây trễ đơn hàng

 

Theo thống kê của công ty, ta có tỉ lệ lỗi của từng nguyên nhân:

Bảng 1.2 Tỉ lệ tần suất gây lỗi của từng nguyên nhân

Nguyên nhân	Tần suất	Phần trăm tích lũy (%)
Kế hoạch sản xuất	86	19,50%
Lên lịch sản xuất	70	35,37%
Dự báo	69	51,02%
Kế hoạch vật tư	67	66,21%
Kế hoạch mua sắm	60	79,82%
Hệ thống thông tin	56	92,52%
Thời gian ngừng máy	13	95,46%
Tay nghề công nhân	12	98,19%
Thiếu nhân lực	8	100,00%

Biểu đồ Pareto phân tích nguyên nhân gây trễ đơn hàng:

Hình 1.2 Biểu đồ Pareto nguyên nhân gây trễ đơn hàng

 

Dựa vào biểu đồ Pareto ta có thể thấy được gần 80% nguyên nhân gây ra việc trễ đơn hàng là do kế hoạch sản xuất, lên lịch sản xuất, dự báo, kế hoạch vật tư và kế hoạch mua sắm của công ty có vấn đề. Đây là các chức năng cơ bản của Hệ thống hoạch định nguồn lực sản xuất.

Bài báo nghiên cứu xây dựng Hệ thống hoạch định nguồn lực sản xuất MRPII cho công ty SLVN nhằm mục tiêu giảm tỉ lệ trễ đơn hàng của công ty, nâng cao lợi nhuận và gia tăng lợi thế cạnh tranh cho công ty.

2. HỆ THỐNG HOẠCH ĐỊNH NGUỒN LỰC SẢN XUẤT MRP II

MRPII là một hệ thống với các phương pháp hoạch định hiệu quả mọi nguồn lực sản xuất, liên kết mọi chức năng trong một tổ chức sản xuất như hoạch định chiến lược, quản lý nhu cầu, hoạch định năng lực sản xuất, hoạch định và điều độ sản xuất, hoạch định yêu cầu vật tư, kiểm soát xưởng và quản lý mua sắm.

MRPII là một hệ thống với các giải pháp hoạch định, thực hiện, kiểm soát các hoạt động sản xuất, tích hợp có phản hồi các hoạt động dự báo nhu cầu, hoạch định, điều độ và kiểm soát sản xuất, hoạch định và kiểm soát mua sắm vật tư.

MRPII là một hệ thống thông tin sản xuất tích hợp các khối chức năng kết hợp với nhau như ở sơ đồ sau:

Hình 2.1 Các khối chức năng chính trong hệ thống MRPII

 

3. HIỆN TRẠNG HỆ THỐNG MRP II CỦA CÔNG TY SLVN

1.  

Công ty SLVN sản xuất theo đơn hàng, đơn hàng được nhận từ công ty mẹ và các thành viên trong tập đoàn, công ty đã xây dựng được quy trình tiếp nhận đơn hàng, phản hồi thông tin cho khách hàng về ngày giao hàng, các sản phẩm mới... Công ty thực hiện dự báo nhu cầu cho 3 tháng kế tiếp để sản xuất cho tháng sau. Công ty chưa áp dụng mô hình dự báo cụ thể nào, dự báo chủ yếu theo kinh nghiệm.

Kế hoạch sản xuất công ty hoạt động với sự điều phối của bộ phận sản xuất. Công ty sản xuất 2 ca/ngày, mỗi ca 8 tiếng. Ca 1 từ 6h sáng tới 14h30 chiều, ca 2 từ 14h30 chiều tới 23h đêm. Các thông tin về nguyên vật liệu, đơn hàng, dự báo được giao cho bộ phận sản xuất thông qua hệ thống thông tin chung của công ty. Sau đó bộ phận này sẽ lên lịch sản xuất hàng tháng, hàng tuần thông qua phần mềm hỗ trợ Microsoft Dynamic AV.

Kế hoạch sản xuất chia làm Kế hoạch sản xuất hàng tháng, hàng tuần và hàng ngày. Kế hoạch sản xuất hàng tháng xác định số lượng sản xuất, lượng tồn kho, lượng bán ra trong tháng. Kế hoạch sản xuất hàng tuần dựa vào những thông tin có trước, trước khi xác định kế hoạch sản xuất theo ngày. Kế hoạch sản xuất hàng ngày theo chuyền để đáp ứng thời gian giao hàng cho khách hàng.

Do đặt vật tÆ° theo mô hình dá»± báo chÆ°a chính xác nên việc thừa hoặc thiếu nguyên vật liệu khi có Ä‘Æ¡n hàng đến là Ä‘iều không thể tránh khỏi của công ty. Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất, công ty đã hoạch định sẵn má»™t lượng tồn kho an toàn, đệm dùng khi nhu cầu khách hàng Ä‘á»™t nhiên gia tăng, quá trình sản xuất không thể đáp ứng, hay khi có những vấn đề ná»™i bá»™ nhÆ° máy hÆ°, công nhân nghỉ, mất Ä‘iện hay sản phẩm hÆ° hỏng, tái chế,…Mặt khác, tồn kho đôi lúc ở mức cao, mặt bằng kho chÆ°a thá»±c sá»± hiệu quả, vì diện tích kho chật hẹp, trong khi lượng nguyên vật liệu cÅ©ng nhÆ° thành phẩm ngày càng nhiều.

Bộ phận sản xuất sẽ lên lịch sản xuất sau khi đã đặt mua vật tư, nguyên vật liệu. Công ty chỉ lựa chọn nhà cung ứng theo kinh nghiệm, theo quan hệ hợp tác lâu năm chứ chưa tính toán cụ thể để lựa chọn sao cho tối ưu nhất.

Từ các tìm hiểu và phân tích ở trên, ta thấy hệ thống MRPII của công ty còn khá là đơn giản, chưa có mối liên kết chặt chẽ giữa các khối cũng như còn thiếu các khối cần thiết của hệ thống MRPII. Với vấn đề phân tích ở trên, bài báo tập trung vào xây dựng hệ thống MRPII cho công ty ở dòng sản phẩm Liquid, với các khối chức năng sau: Quản lý nhu cầu, Hoạch định sản xuất, Lên lịch sản xuất, Hoạch định yêu cầu vật tư, Hoạch định năng lực, Hoạch định mua sắm.

4. THIẾT KẾ HỆ THỐNG MRP II

2.  
3.  
4.  

2.  

4.1. Khối quản lý nhu cầu (DM)

a. Dự báo nhu cầu

1.  
2.  
3.  

Đầu tiên, ta sẽ xây dựng mô hình dự báo cho công ty, giúp công ty chủ động chuẩn bị các nguồn lực để đáp ứng nhu cầu. Doanh số của dòng sản phẩm Liquid được thu thập hàng tháng của năm 2013 và 2014 theo bảng dưới đây, được dùng để tiến hành dự báo cho năm 2015:

Bảng 4.1 Doanh số bán hàng hàng tháng của dòng sản phẩm Liquid (đơn vị: lít)

Tháng	2013	2014	Tháng	2013	2014
1	432274	440806	7	498933	497935
2	445663	428074	8	461275	483456
3	438448	427942	9	461145	488295
4	440515	427563	10	472644	498180
5	434725	424012	11	464630	496423
6	462394	491769	12	460038	492268

 

 

Ta có đồ thị biểu diễn bảng số liệu trên

Hình 4.1 Biểu đồ thể hiện doanh số bán hàng bằng Minitab

 

Qua quan sát, ta thấy nhu cầu tiêu thụ sản phẩm của công ty có tính mùa, giảm ở các tháng đầu và tăng vào các tháng cuối năm. Các mô hình dự báo thích hợp cho bộ số liệu có tính mùa là: mô hình Winter, mô hình Double Exponential Smoothing. Tiếp theo, ta sử dụng phần mềm Minitab để dự báo cho năm 2015.

Mô hình Winter, cho ta kết quả dự báo sau, với các thông số: MAPE: 2, MAD: 7537:

Bảng 4.2 Kết quả dự báo bằng mô hình Winter

Tháng	1	2	3	4	5	6
Dự báo	481901	453877	446718	444248	441321	514075
Tháng	7	8	9	10	11	12
Dự báo	522845	509306	515301	525957	523867	519022

Vá»›i

• MAPE: Trung bình Ä‘á»™ lệch tÆ°Æ¡ng đối, tính đến Ä‘á»™ lệch tÆ°Æ¡ng đối của Ä‘á»™ lệch dá»± báo so vá»›i Ä‘á»™ lá»›n giá trị thá»±c, mô hình có MAPE càng nhỏ thì dá»± báo càng chính xác;
• MAD: Trung bình Ä‘á»™ lệch tuyệt đối, cho thấy Ä‘á»™ lá»›n của sai số, thường dùng trong so sánh Ä‘á»™ chính xác của các mô hình dá»± báo khác nhau.

Mô hình Double Exponential Smoothing cho kết quả dự báo sau, với các thông số: MAPE: 3, MAD: 16072:

Bảng 4.3 Kết quả dự báo bằng mô hình Double Exponential Smoothing

Tháng	1	2	3	4	5	6
Dự báo	515894	523227	530560	537894	545227	552560
Tháng	7	8	9	10	11	12
Dự báo	559894	567227	574560	581894	589227	596560

Mô hình Winter có sai số trung bình MAD nhỏ hơn nên ta sẽ tiến hành dự báo theo mô hình này. Kết quả dự báo theo mô hình dự báo Winter:

Bảng 4.4 Kết quả dự báo cho dòng sản phẩm Liquid năm 2015

Tháng	Dự báo (lít)	Tháng	Dự báo (lít)
1	481901	7	522845
2	453877	8	509306
3	446718	9	515301
4	444248	10	525957
5	441321	11	523867
6	514075	12	519022

Dòng sản phảm Liquid bao gồm 12 sản phẩm: P96, P2000, SFL, PC, SS, SLA, SPF, SPM, SLI, SFX, SD, SG.  Số liệu để dự báo tỷ lệ sản phẩm như bảng sau:

Bảng 4.5 Tỉ lệ các sản phẩm Liquid năm 2014

Tháng	P96	P2000	SFL	PC	SS	SLA	SPF	SPM	SLI	SFX	SD	SG
1	0,21	0,14	0,08	0,03	0,09	0,11	0,07	0,03	0,05	0,09	0,04	0,06
2	0,23	0,16	0,05	0,04	0,06	0,07	0,08	0,04	0,06	0,05	0,07	0,09
3	0,2	0,13	0,07	0,06	0,12	0,06	0,08	0,07	0,06	0,04	0,05	0,06
4	0,21	0,15	0,1	0,05	0,05	0,08	0,06	0,05	0,05	0,05	0,07	0,08
5	0,19	0,17	0,06	0,08	0,08	0,05	0,06	0,05	0,05	0,05	0,07	0,09
6	0,2	0,12	0,08	0,03	0,08	0,1	0,04	0,07	0,06	0,07	0,08	0,07
7	0,21	0,15	0,04	0,06	0,13	0,08	0,04	0,06	0,04	0,1	0,04	0,05
8	0,24	0,11	0,03	0,05	0,1	0,08	0,1	0,08	0,06	0,04	0,06	0,05
9	0,22	0,16	0,08	0,06	0,08	0,05	0,07	0,05	0,06	0,04	0,07	0,06
10	0,23	0,14	0,04	0,09	0,07	0,09	0,05	0,04	0,07	0,05	0,08	0,05
11	0,2	0,13	0,06	0,06	0,06	0,1	0,08	0,05	0,06	0,04	0,07	0,09
12	0,19	0,16	0,07	0,04	0,1	0,06	0,04	0,08	0,08	0,07	0,05	0,06

Do là bộ số liệu ngẫu nhiên nên ta sử dụng các phương pháp dự báo sau: Mô hình trung bình số học, mô hình trung bình dịch chuyển, mô hình làm trơn hàm mũ, sau đó chọn mô hình phù hợp nhất. Ta cũng tiến hành dùng phần mềm Minitab để so sánh các phương pháp như phần dự báo cho dòng sản phẩm Liquid trên, mô hình chọn lựa là mô hình trung bình dịch chuyển, và kết quả dự báo như sau:

Bảng 4.6 Tỉ lệ dự báo cho các sản phẩm Liquid tháng 1/2015

Â	P96	P2000	SFL	PC	SS	SLA	SPF	SPM	SLI	SFX	SD	SG
Tỉ lệ dự báo	17%	15%	7%	5%	8%	8%	6%	7%	7%	6%	6%	8%

Dự báo nhu cầu các sản phẩm Liquid dựa vào dự báo dòng sản phẩm và tỷ lệ như sau:

Bảng 4.7 Dự báo nhu cầu các sản phẩm Liquid năm 2015 (đơn vị: lít)

Tháng	P96	P2000	SFL	PC	SS	SLA
1	81923	72285	33733	24095	38552	38552
2	77159	68082	31771	22694	36310	36310
3	75942	67008	31270	22336	35737	35737
4	75522	66637	31097	22212	35540	35540
5	75025	66198	30892	22066	35306	35306
6	87393	77111	35985	25704	41126	41126
7	88884	78427	36599	26142	41828	41828
8	86582	76396	35651	25465	40744	40744
9	87601	77295	36071	25765	41224	41224
10	89413	78894	36817	26298	42077	42077
11	89057	78580	36671	26193	41909	41909
12	88234	77853	36332	25951	41522	41522
Tháng	SPF	SPM	SLI	SFX	SD	SG
1	28914	33733	33733	28914	28914	38552
2	27233	31771	31771	27233	27233	36310
3	26803	31270	31270	26803	26803	35737
4	26655	31097	31097	26655	26655	35540
5	26479	30892	30892	26479	26479	35306
6	30845	35985	35985	30845	30845	41126
7	31371	36599	36599	31371	31371	41828
8	30558	35651	35651	30558	30558	40744
9	30918	36071	36071	30918	30918	41224
10	31557	36817	36817	31557	31557	42077
11	31432	36671	36671	31432	31432	41909
12	31141	36332	36332	31141	31141	41522

b. Quản lý đơn hàng

Khách hàng sẽ đặt hàng tới bộ phận tiếp nhận đơn hàng. Sau đó, bộ phận này sẽ tổng hợp, lập đơn hàng rồi xem xét nhận đơn hàng theo lượng sẵn sàng hẹn đơn ATP, là lượng tồn kho chưa sử dụng và lượng sản xuất theo lịch. Nếu chỉ số ATP hiện tại lớn hơn số lượng đơn hàng yêu cầu thì chấp nhận đơn hàng, ngược lại phải cân nhắc và điều chỉnh ngày giao hàng.

Sau khi đơn hàng đã được chấp nhận, bộ phận quản lý đơn hàng và bộ phận sản xuất sẽ thống nhất về thời gian giao hàng, số lượng và các điều kiện kỹ thuật kèm theo. Cuối cùng các thông tin về đơn hàng sẽ được đưa vào cơ sở dữ liệu thông tin đơn hàng.

Hình 4.2 Sơ đồ dòng thông tin tiếp nhận đơn hàng

 

Các thông tin cơ bản mà một đơn hàng cần có là: Loại sản phẩm, mã, ký hiệu, số lượng, ngày nhận đơn, ngày giao.

4.2. Hoạch định sản xuất (PP)

Nhu cầu dự báo cho dòng sản phẩm Liquid năm 2015 theo mục 4.1a như sau:

Bảng 4.8 Dự báo cho dòng sản phẩm Liquid năm 2015 (đơn vị: lít)

Tháng	Dự báo (lít)	Tháng	Dự báo (lít)
1	481901	7	522845
2	453877	8	509306
3	446718	9	515301
4	444248	10	525957
5	441321	11	523867
6	514075	12	519022

Kế hoạch sản xuất được thiết lập nhằm cực tiểu chi phí, gồm các chi phí ước lượng như sau:

Bảng 4.9 Các loại chi phí

Chi phí	VND/Lít
Sản xuất trong giờ C	16000
Sản xuất ngoài giờ E	20000
Tồn kho H	800
Trễ đơn hàng M	2000

Với các ràng buộc về nguồn lực là lượng sản xuất trong giờ và ngoài giờ mỗi tháng. Năng lực sản xuất trong giờ là 380000 sản phẩm/tháng. Tuy nhiên do chính sách bảo trì của công ty là bảo trì toàn bộ máy móc, thiết bị quan trọng 3 tháng/lần, nên các tháng 3, 6, 9 và 12 lượng sản xuất sẽ là 300000 sản phẩm/tháng do mất thời gian cho bảo trì. Năng lực sản xuất ngoài giờ 6 tháng đầu là 120000 sản phẩm/tháng với thời gian làm ngoài giờ tối đa là 4 tiếng, còn 6 tháng cuối là 160000 sản phẩm/tháng với thời gian làm ngoài giờ tối đa là 6 tiếng. Thời gian còn lại để công nhân dọn dẹp vệ sinh máy móc và chuẩn bị cho ca sản xuất tiếp theo.

Với các số liệu đầu vào trên, giải thuật vận tải được sử dụng để xác định kế hoạch sản xuất trong và ngoài giờ. Một phần kết quả bảng vận tải trong 6 tháng như sau:

Bảng 4.10 Kế hoạch sản xuất dòng sản phẩm Liquid từ tháng 1-6/2015 (đơn vị: lít)

Tháng		1	2	3	4	5	6	Lượng cung
1	Trong giờ	380000	Â	Â	Â	Â	Â	380000
	Ngoài giờ	101901	18099	Â	Â	Â	Â	120000
2	Trong giờ	Â	380000	Â	Â	Â	Â	380000
	Ngoài giờ	Â	55778	64222	Â	Â	Â	120000
3	Trong giờ	Â	Â	300000	Â	Â	Â	300000
	Ngoài giờ	Â	Â	82495	37505	Â	Â	120000
4	Trong giờ	Â	Â	Â	380000	Â	Â	380000
	Ngoài giờ	Â	Â	Â	26743	93257	Â	120000
5	Trong giờ	Â	Â	Â	Â	348064	31936	380000
	Ngoài giờ	Â	Â	Â	Â	Â	120000	120000
6	Trong giờ	Â	Â	Â	Â	Â	300000	300000
	Ngoài giờ	Â	Â	Â	Â	Â	62139	120000
Lượng cầu		481901	453877	446718	444248	441321	514075	Â

Kế hoạch sản xuất trong và ngoài giờ của năm 2015 sau khi áp dụng giải thuật vận tải cụ thể như sau:

Bảng 4.11 Kế hoạch sản xuất dòng sản phẩm Liquid năm 2015 (đơn vị: lít)

Tháng	1	2	3	4	5	6
Trong giờ	380000	380000	300000	380000	380000	300000
Ngoài giờ	120000	120000	120000	120000	120000	120000
Tổng	500000	500000	420000	500000	500000	420000
Tháng	7	8	9	10	11	12
Trong giờ	380000	380000	300000	380000	380000	300000
Ngoài giờ	160000	160000	160000	160000	160000	138436
Tổng	540000	540000	460000	540000	540000	438436

Tiếp đến, ta áp dụng công thức sau để tính tổng chi phí sản xuất:

 

Trong đó:

• C(l): Chi phí sản xuất trong giờ cho dòng sản phẩm Liquid tại thời Ä‘iểm t
• X(l,t): Sản lượng sản xuất trong giờ cho dòng sản phẩm Liquid tại thời Ä‘iểm t
• E(l): Chi phí sản xuất ngoài giờ cho dòng sản phẩm Liquid tại thời Ä‘iểm t
• Y(l,t): Sản lượng sản xuất ngoài giờ cho dòng sản phẩm Liquid tại thời Ä‘iểm t
• H(l): Chi phí tồn kho cho dòng sản phẩm Liquid tại thời Ä‘iểm t
• I(l,t): Lượng tồn kho cho dòng sản phẩm Liquid tại thời Ä‘iểm t
• M(l): Chi phí trá»… Ä‘Æ¡n hàng cho dòng sản phẩm Liquid tại thời Ä‘iểm t
• N(l,t): Lượng trá»… Ä‘Æ¡n hàng cho dòng sản phẩm Liquid tại thời Ä‘iểm t

Với kế hoạch sản xuất theo bảng 4.11, tổng chi phí sản xuất cực tiểu tính được là 86.184.067.598 VNĐ.

4.3. Khối lên lịch sản xuất (MPS)

Lịch sản xuất được lên theo từng ngày với thời gian lên lịch là 1 tháng, cho sản phẩm P96, là sản phẩm có sản lượng cao nhất trong họ sản phẩm, các sản phẩm khác tương tự. Tháng chọn lên lịch là tháng 1/2015, theo Kế hoạch sản xuất P96 ở tháng 1 như ở bảng 4.7, nhu cầu P96 trong tháng 1 là  81923 lít.

Công nhân làm việc 2 ca/ngày từ thứ 2 đến thứ 6 còn thứ 7 chỉ làm 1 ca , chủ nhật nhà máy nghĩ. Số ca làm việc trong tháng là 49, sản lượng mỗi ca là 1672 lít. Phát thảo sơ bộ lịch sản xuất như sau:

 

Bảng 4.12 Lịch sản xuất sơ bộ P96 trong tháng 1/2015 (đơn vị: lít)

Ngày	Số ca	Sản xuất (lít)	Ngày	Số ca	Sản xuất (lít)
1	2	3344	17	1	1672
2	2	3344	18	Â	Â
3	1	1672	19	2	3344
4	Â	Â	20	2	3344
5	2	3344	21	2	3344
6	2	3344	22	2	3344
7	2	3344	23	2	3344
8	2	3344	24	1	1672
9	2	3344	25	Â	Â
10	1	1672	26	2	3344
11	Â	Â	27	2	3344
12	2	3344	28	2	3344
13	2	3344	29	2	3344
14	2	3344	30	2	3344
15	2	3344	31	1	1672
16	2	3344	Â	Â	Â

Đơn hàng đến (giả định) trong tháng 1/2015 như sau:

Bảng 4.13 Thông tin đơn hàng sản phẩm P96 tháng 1/2015 (đơn vị: lít)

Ngày	1	2	3	4	5	6	7	8
Đơn hàng	2700	3000	1000	Â	4600	4000	Â	3000
Ngày	9	10	11	12	13	14	15	16
Đơn hàng	Â	1500	Â	6000	4500	4000	5000	2000
Ngày	17	18	19	20	21	22	23	24
Đơn hàng	1000	Â	4000	5500	5000	Â	3000	1500
Ngày	25	26	27	28	29	30	31	Â
Đơn hàng	Â	4000	3000	Â	3000	5000	5628	Â

Ứng dụng mô hình tiêu thụ dự báo, từ lịch sản xuất ban đầu từ dự báo, và đơn hàng đến, lịch sản xuất hiệu chỉnh từ ngày 1-8/1/2015, của P96 như sau, các ngày còn lại tương tự:

Bảng 4.14 Lịch sản xuất hiệu chỉnh từ ngày 1-8/1/2015 của P96 (đơn vị: lít)

Ngày	1	2	3	4	5	6	7	8
Nhu cầu dự báo	3344	3344	1672	0	3344	3344	3344	3344
Đơn hàng	2700	3000	1000	0	4600	4000	0	3000
Lượng tiêu thụ	644	344	672	0	1256	656	3344	344
Lượng chưa tiêu thụ	0	0	0	0	0	0	0	0
Lịch sản xuất hiệu chỉnh	2700	3000	1000	0	4600	4000	0	3000

 

 

Làm tương tự cho 11 sản phẩm còn lại, lịch sản xuất cho các sản phẩm trong dòng Liquid từ ngày 1-8/1/2015, như sau:

Bảng 4.15 Lịch sản xuất các sản phẩm trong dòng Liquid từ ngày 1-8/1/2015 (đơn vị: lít)

Ngày	1	2	3	4	5	6	7	8
P96	2700	3000	1000	Â	4600	4000	0	3000
P2000	3000	2500	2200	Â	1285	2950	3500	3000
SFL	296	1500	1000	Â	1377	1400	1377	2000
PC	0	1000	1395	Â	983	1031	1000	983
SS	382	2552	1000	Â	1574	1574	1574	1574
SLA	678	4052	2000	Â	2950	2974	2950	3574
SPF	1914	700	0	Â	1200	2100	256	1180
SPM	1400	1354	688	Â	1254	1500	1377	1300
SLI	0	2300	1200	Â	0	3000	0	1200
SFX	0	1001	1000	Â	1180	1300	1180	1600
SD	1300	670	980	Â	1180	360	2000	1180
SG	854	1360	1000	Â	0	2300	1574	2500

Lịch sản xuất được kiểm tra khả thi bởi khối năng lực của trạm thiết yếu (RCCP) trong quy trình sản xuất. Quy trình sản xuất dòng Liquid như sau:

Hình 4.3 Quy trình sản phẩm dòng sản phẩm Liquid

 

Trong quy trình sản xuất, trạm trộn (máy) là trạm thiết yếu, có thời gian làm việc các ngày trong tuần là 20 giờ, thứ 7 là 8 giờ. Năng lực trạm trộn (máy) như sau:

 Bảng 4.16 Thời gian định mức sản phẩm trạm trộn (máy) từ ngày 1-8/ 1/2015 (đơn vị: gy)

Ngày	1	2	3	4	5	6	7	8
Năng lực	72000	72000	28800	 0	72000	72000	72000	72000

 

 

Thời gian gia công ở trạm trộn máy cho các sản phẩm như sau:

Bảng 4.17 Thời gian gia công ở trạm trộn (đơn vị: gy/lít)

Sản phẩm	P96	P2000	SFL	PC	SS	SLA	SPF	SPM	SLI	SFX	SD	SG
Thời gian	1,66	1,4	1,12	1,58	1,9	1,59	1,78	2,06	1,45	1,7	1,96	2,03

Kết hợp với lịch sản xuất ở bảng 4.15, tổng thời gian yêu cầu của lịch sản xuất như sau:

Bảng 4.18 Tổng thời gian yêu cầu của lịch sản xuất từ ngày 1-8/1/2015 (đơn vị: gy)

Ngày	1	2	3	4	5	6	7	8
P96	4482	4980	1660	Â	7636	6640	0	4980
P2000	4200	3501	3080	Â	1799	4131	4900	4200
SFL	331	1680	1120	0	1542	1568	1542	2240
PC	0	1580	2204	0	1554	1629	1580	1554
SS	726	4849	1900	0	2990	2990	2990	2990
SLA	1078	6443	3180	0	4691	4728	4691	5682
SPF	3407	1246	1	0	2136	3738	457	2101
SPM	2884	2789	1418	0	2583	3090	2836	2678
SLI	0	3335	1740	0	0	4350	0	1740
SFX	0	1702	1700	0	2006	2210	2006	2720
SD	2548	1314	1921	0	2313	706	3920	2313
SG	1734	2761	2030	0	0	4669	3194	5075
Tổng	21390	36180	21954	Â	29251	40449	28116	38272

Thời gian yêu cầu của lịch sản xuất nhỏ hơn thời gian sẵn có trạm. Lịch sản xuất được xây dựng ở trên là khả thi.

Để kiểm soát lịch sản xuất cho sản phẩm P96, ứng dụng các mô hình lượng sẵn sàng hẹn đơn ATP, lượng cân bằng PAB tính được như sau, các sản phẩm khác làm tương tự:

Bảng 4.19 Lượng sẵn sàng hẹn đơn ATP và lượng cân bằng PAB cho P96 (đơn vị: lít)

Ngày	0	1	2	3	4	5	6	7	8
Dá»± báo	Â	3344	3344	1672	0	3344	3344	3344	3344
Sản xuất	Â	2700	3000	1000	0	4600	4000	0	3000
Đơn hàng	Â	2700	3000	1000	0	4600	4000	0	3000
DATP-WOL	5000	5000	0	0	0	0	0	0	0
CATP-WOL	Â	5000	5000	5000	5000	5000	5000	5000	5000
DATP-WL	Â	5000	Â	Â	0	Â	Â	Â	Â
CATP-WL	Â	5000	5000	5000	5000	5000	5000	5000	5000
PAB	5000	5000	5000	5000	5000	5000	5000	5000	5000

Trong đó:

Đối với ATP:

• Lượng sẵn sàng bình thường rời rạc DATP-WOL:

Vá»›i chu kỳ đầu: DATP-WOL = OHB + MPS – SCO

DATP-WOL: lượng sẵn sàng bình thường rời rạc

OHB: tồn kho đầu kỳ

MPS: lượng sản xuất theo lịch

SCO: tổng lượng đơn hàn cho đến chu kỳ có lượng sản xuất theo lịch kế tiếp.

Vá»›i các chu kỳ tiếp theo: DATP-WOL = MPS – SCO

• Lượng sãn sàng bình thường tích lÅ©y CATP-WOL:

CATP-WOL_i = CATP-WOL_i-1 + DATP-WOL_i, i > 0

CATP-WOL_i: lượng sẵn sàng bình thường tích lũy ở chu kỳ i

DATP-WOL_i: lượng sẵn sàng bình thường rời rạc ở chu kỳ i.

• Lượng sẵn sàng tính lùi rời rạc DATP-WL

DATP-WL_i = MPS_i – B_i + {∑(B_j – MPS_j) | V∑MPS_j > ∑B_j, j > i}

DATP-WL_i: lượng sẵn sàng tính lùi rời rạc ở chu kỳ i

PS_i: lượng sản xuất theo lịch ở chu kỳ i

B_i: lượng đơn hàng chậm ở chu kỳ i.

• Lượng sẵn sàng tính lùi tích lÅ©y CATP-WL

CATP-WL_i = CATP-WL_i-1 + DATP-WL_i

CATP-WL_i: lượng sẵn sàng tính lùi tích lũy ở chu kỳ i

DATP-WL_i: lượng sẵn sàng tính lùi rời rạc ở chu kỳ i.

Lượng sẵn sàng tính lùi tích lũy đã cân bằng sau khi khấu trừ mọi lượng tồn kho đã phân phối ở các chu kỳ hiện tại và tương lai, bao gồm lượng sẵn sàng chưa sử dụng ở các chu kỳ trước nên được sử dụng để hẹn đơn hàng khách hàng.

Đối với PAB:

• Trong giá»›i hạn mốc nhu cầu:

PAB_i = PAB_i-1 + MPS_i – CO_i, i > 0

PAB_i: lượng cân bằng ở chu kỳ i, i > 0

PAB₀: lượng cân bằng ban đầu

MPS_i: lượng sản xuất ở chu kỳ i, i > 0

CO_i: lượng đơn hàng ở chu kỳ i, i > 0.

• Ngoài giá»›i hạn mốc nhu cầu:

PAB_i = PAB_i-1 + MPS_i – Max (CO_i, F_i), i > 0

F_i : lượng dự báo chu kỳ i.

4.4. Khối hoạch định nhu cầu vật tư (MRP)

a. Cấu trúc sản phẩm của P96:

 

 

 

 

 

 

Hình 4.4 Cấu trúc sản phẩm P96

 

b. Hồ sơ các vật tư  của sản phẩm Plastiment 96:

Bảng 4.20 Hồ sơ vật tư cho P96

Tên NVL	Tồn kho sẵn có	Tồn kho an toàn	Lượng đã phân bố
Lignosulfonat	5000 lít	5000 lít	0 lít
Phụ gia	5000 mililít	5000 mililít	0 mililít
Can chứa	0	0	0
Can chứa chưa xử lý	500 can	500 can	0 can
Bao bì	500 nhãn, bao	500 nhãn, bao	0 nhãn, bao

Từ lịch sản xuất ở bảng 4.15, cấu trúc sản phẩm theo hình 4.4, và hồ sơ vật tư ở bảng 4.20, kế hoạch vật tư cho sản phẩm P96 từ ngày 31/12/2014-7/1/2015 như sau:

Bảng 4.21 Kế hoạch nhu cầu vật tư từ ngày 31/12/2014-7/1/2015

Â	Ngày	0	1	2	3	4	5	6	7	8
P96 (lít)	GR	Â	2700	3000	1000	0	4600	4000	0	3000
	PAB	5000	2300	0	0	0	0	0	0	0
	NR	0	0	700	1000	0	4600	4000	0	3000
	PORc	0	0	700	1000	0	4600	4000	0	3000
Lignosulfonat (lít)	GR	0	700	1000	0	4600	4000	0	3000	0
	PAB	5000	4300	3300	3300	0	0	0	0	0
	NR	0	0	0	0	1300	4000	0	3000	0
	PORc	0	0	0	0	1300	4000	0	3000	0
Phụ gia (mililít)	GR	0	700	1000	0	4600	4000	0	3000	0
	PAB	5000	4300	3300	3300	0	0	0	0	0
	NR	0	0	0	0	1300	4000	0	3000	0
	PORc	0	0	0	0	1300	4000	0	3000	0
Can chứa (can)	GR	0	70	100	0	460	400	0	300	0
	PAB	0	0	0	0	0	0	0	0	0
	NR	0	70	100	0	460	400	0	300	0
	PORc	0	70	100	0	460	400	0	300	0
Can chứa chưa xử lí (can)	GR	70	100	0	460	400	0	300	0	0
	PAB	430	330	330	0	0	0	0	0	Â
	NR	0	0	0	130	400	0	300	0	0
	PORc	0	0	0	130	400	0	300	0	0
Bao bì (nhãn, bao)	GR	70	100	0	460	400	0	300	0	0
	PAB	430	330	330	0	0	0	0	0	Â
	NR	0	0	0	130	400	0	300	0	0
	PORc	0	0	0	130	400	0	300	0	0

Kế tiếp ta kiểm tra tính khả thi của kế hoạch vật tư trên bằng khối hoạch định năng lực (CRP)

3.  
4.  
   1.  
   2.  
   3.  
   4.  

4.5Khối hoạch định năng lực (CRP)

Khối CRP hoạch định năng lực cho tất cả các trạm trong quy trình sản xuất dòng Liquid, tất cả các sản phẩm theo thời gian. Chọn hoạch định năng lực cho trạm trộn (máy), các trạm khác tương tự.

Thời gian sản xuất và năng suất của trạm trộn (máy) theo các sản phẩm như sau:

Bảng 4.22 Thời gian sản suất và năng suất trạm trộn (máy)

Â	Thời gian sản xuất (ngày)	Thời gian chế biến (gy/lít)
P96	1	1,56
P2000	1	1,4
SFL	1	1,12
PC	1	1,58
SS	1	1,9
SLA	1	1,59
SPF	1	1,78
SPM	1	2,06
SLI	1	1,45
SFX	1	1,7
SD	1	1,96
SG	1	2,03

Dựa vào lịch sản xuất ở bảng 4.15 và thời gian sản xuất ở bảng 4.22, kế hoạch năng lực của trạm trộn (máy) như sau:

Bảng 4.23 Kế hoạch năng lực của trạm trộn (máy) từ ngày 31/12/2014-7/1/2015 (đơn vị: gy)

Ngày	0	1	2	3	4	5	6	7
P96	4212	4680	1560	7176	Â	6240	0	4680
P2000	4200	3501	3080	1799	Â	4131	4900	4200
SFL	331	1680	1120	1542	Â	1568	1542	2240
PC	0	1580	2204	1554	Â	1629	1580	1554
SS	726	4849	1900	2990	Â	2990	2990	2990
SLA	1078	6443	3180	4691	Â	4728	4691	5682
SPF	3407	1246	1	2136	Â	3738	457	2101
SPM	2884	2789	1418	2583	Â	3090	2836	2678
SLI	0	3335	1740	0	Â	4350	0	1740
SFX	0	1702	1700	2006	Â	2210	2006	2720
SD	2548	1314	1921	2313	Â	706	3920	2313
SG	1734	2761	2030	0	Â	4669	3194	5075
Tổng	21120	35877	21852	28790	Â	40049	28117	37973
Năng lá»±c	72000	72000	72000	28800	Â	72000	72000	72000

Dựa vào năng lực trạm trộn, như ở cuối bảng trên, kế hoạch năng lực của trạm trộn là khả thi.

4.6. Khối hoạch định nhu cầu mua sắm (VRP)

Vật tư được mua sắm từ các nhà cung cấp, mỗi vật tư có nhiều nhà cung cấp. Các nhà cung cấp được chọn theo các tiêu chí Chất lượng vật tư, Giá thành, Khả năng đáp ứng vật tư, và mức độ uy tín. Qua phân tích, các loại vật tư của P96, các nhà cung cấp, cùng thời gian cung cấp như sau:

 

Bảng 4.24 Các nhà cung ứng đã chọn cho sản phẩm P96

Vật tư	Nhà cung cấp	Thời gian cung cấp (ngày)
Lignosulfonat	EUROCHEM	3
Phụ gia	EUROCHEM	2
Can chứa	Công ty 3A4H	4
Bao bì	Công ty 3A4H	2

Kế hoạch mua sắm vật tư cho P96 dựa trên bảng kế hoạch vật tư ở bảng 4.21 và thời gian cung cấp của từng nhà cung ứng từ ngày 30/12/2014-7/1/2015, các ngày còn lại sẽ được tính toán tương tự:

Bảng 4.25 Kế hoạch mua sắm vật tư cho P96 từ ngày 30/12/2014-7/1/2015

Â	Ngày	30/12	31/12	1	2	3	4	5	6	7
Lignosulfonat (lít)	PORc	Â	Â	0	0	0	1300	4000	0	3000
	PORl	Â	Â	1300	4000	0	3000	0	0	0
Phụ gia (mililít)	PORc	Â	Â	0	0	0	1300	4000	0	3000
	PORl	Â	Â	0	1300	4000	0	3000	0	0
Can chứa chÆ°a xá»­ lí (can)	PORc	Â	Â	0	0	130	400	0	300	0
	PORl	130	400	0	300	0	0	0	0	0
Bao bì (nhãn, bao)	PORc	Â	Â	0	0	130	400	0	300	0
	PORl	Â	Â	130	400	0	300	0	0	0

5. KẾT LUẬN

4.  
5.  
6.  
7.  

5.  

Bài báo đã tìm hiểu hiện trạng hệ thống MRPII của công ty SLVN, xây dựng lại hệ thống MRPII cho công ty với các khối chức năng dự báo, quản lý đơn hàng, hoạch định sản xuất lên lịch sản xuất, hoạch định nhu cầu vật tư, hoạch định năng lực, và hoạch định mua sắm. Bài báo thiết kế, tích hợp các chức năng trên với mục tiêu giảm thiểu chi phí, giảm thiểu đơn hàng trễ, cải thiện mức phục vụ khách hàng.

Bài báo có các ưu điểm:

• Ứng dụng các kỹ thuật dá»± báo để dá»± báo chính xác
• Áp dụng mô hình vận trù để cá»±c tiểu chi phí khi lập kế hoạch sản xuất
• Kiểm tra khả thi các kế hoạch sản xuất, lịch sản xuất, kế hoạch năng lá»±c
• Xác định lượng sẳn sàng ATP, giúp bá»™ phận tiếp nhận Ä‘Æ¡n hàng hiệu quả
• Chọn lá»±a nhà cung cấp có năng lá»±c khi mua sắm vật tÆ°.

Tuy nhiên nghiên cứu vẫn còn nhược điểm là chỉ nghiên cứu và thực hiện cho một dòng sản phẩm, và chỉ dừng lại ở mức hoạch định, chưa triển khai ứng dụng thực tế để thực nghiệm và đánh giá được mức độ hiệu quả của hệ thống. Các nhược điểm này định hướng cho các nghiên cứu tiếp theo.

 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Nguyễn Như Phong, Hoạch định nguồn lực sản xuất MRP II, NXB ĐH Quốc Gia TPHCM, 2012

[2] Nguyễn Như Phong, Quản lý sản xuất, NXB ĐH Quốc Gia TPHCM, 2013

[3] Nguyễn Như Phong, Quản lý vật tư tồn kho NXB ĐH Quốc Gia TPHCM, 2010

[4] Nguyễn Như Phong, Vận trù xác định, NXB ĐH Quốc Gia TPHCM, 2010

[5] Nguyễn Như Phong, Nghiên cứu và thực nghiệm, NXB ĐH Quốc Gia TPHCM, 2011

[6] Trần Quang Huy, Nguyá»…n Tùng Lâm, Nguyá»…n Văn Quang, Xây dá»±ng hệ thống MRP II trên nền tảng Oracle cho nhà máy HÆ°ng Long – Công ty thiết bị Ä‘iện Sài Gòn, LVTN 2005

[7] Lê Ngọc Hùng, Thiết kế hệ thống hoạch định nguồn lực sản xuất - MRPII cho công ty cổ phần Hữu Châu Liên Á , LVTN 2008

[8]  Mai Đình Thạch, Nguyễn Sĩ Đạt, Hoạch định nguồn lực doanh nghiệp cho xí nghiệp cơ khí ôtô An Lạc trên nền OpenERP, LVTN 2010

[9] Mai Lệ Quyên, Nguyễn Hữu Lợi, Xây dựng hệ thống hoạch định nguồn lực sản xuất - MRPII cho công ty cổ phần Thiên Long, LVTN 2006

[10] Ngô Trường Long, Nguyá»…n Hoàng Luân, Thiết kế hệ thống hoạch định nguồn lá»±c sản xuất - MRPII trên nền tảng Oracle E Business Suite cho dây chuyền lắp ráp dòng xe tải KIA của công ty TNHH MTV SV&LR Tải Chu Hải – Trường Hải, LVTN 2005

[11] Trần Văn Thơm, Trần Nam Trung, Xây dựng hệ thống hoạch định nguồn lực sản xuất MRPII cho công ty TNHH TM KIM TIN, LVTN 2006

[12] Stephen C. Graves, Manufacturing Planning and Control, Massachusetts Institute of Technology, November 1999

[13 Denny Hong-Mo Yeh, Master Production Schedule, University of Toronto

[14] Professor Guillermo Gallego, Material Requirements Planning, IEOR 4000: Production Management.