RESOURCE PLANNING MRP II NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG MÔ HÃŒNH MRP CHO CÔNG TY SẢN XUẤT MÃY PHÃT ÄIỆN
| NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG MÔ HÃŒNH MRP CHO CÔNG TY SẢN XUẤT MÃY PHÃT ÄIỆN |
|
NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG MÔ HÃŒNH HOẠCH ÄỊNH NHU CẦU VẬT TƯ  Trần Võ Thị Thanh Huyá»n, Phan Duy Minh, Nguyá»…n NhÆ° Phong Kỹ thuáºt Hệ thống Công nghiệp, Äại há»c Bách Khoa ÄHQG TP.HCM, Việt Nam  Tóm tắt: Bà i báo nghiên cứu vá» mô hình hoạch định nhu cầu váºt tÆ° cho công ty sản xuất máy phát Ä‘iện tại Việt Nam nhằm thá»a mãn các mục tiêu: xác định cấu trúc sản phẩm và các loại váºt tÆ° phụ thuá»™c, xác định trạng thái tồn kho của các váºt tÆ° phụ thuá»™c từ đó lên kế hoạch váºt tÆ° hợp lý để đáp ứng váºt tÆ° vừa đúng lúc cho lịch sản xuất. Kết quả thu được nhằm phục vụ cho Ä‘á» tà i luáºn văn cÅ©ng nhÆ° tạo tiá»n Ä‘á» cho các nghiên cứu sau nà y. Từ khóa: hoạch định nhu cầu váºt tÆ°, hóa Ä‘Æ¡n váºt tÆ°, hồ sÆ¡ váºt tÆ°, MRP, LFL. 1.      GIỚI THIỆUTrong quá trình sản xuất thì việc tồn trữ nguyên váºt liệu (NVL) là bÆ°á»›c đệm cần thiết đảm bảo cho quá trình sản xuất được hoạt Ä‘á»™ng má»™t cách liên tục. NVL là yếu tố đầu và o đóng vai trò đặc biệt quan trá»ng trong má»—i doanh nghiệp. Việc hoạch định nhu cầu NVL hợp lý, chÃnh xác, đúng khối lượng và thá»i Ä‘iểm yêu cầu sẽ góp phần đảm bảo cho quá trÃnh sản xuất diá»…n ra ổn định, tồn kho lượng NVL ở mức thấp nhất mà vẫn sẵn sà ng đáp ứng nhu cầu khách hà ng và là biện pháp là m giảm chi phà sản xuất, hạ giá thà nh sản phẩm. Tuy nhiên, các mô hình quản trị hà ng tồn kho hiện nay chủ yếu là giữ cho mức dá»± trữ ổn định mà không tÃnh tá»›i những mối quan hệ phụ thuá»™c vá»›i nhau giữa NVL, các chi tiết bá»™ pháºn trong cấu thà nh sản phẩm, đòi há»i phải đáp ứng sẵn sà ng và o những thá»i Ä‘iểm khác nhau. Äặc biệt đối vá»›i các doanh nghiệp sản xuất nhiá»u chủng loại sản phẩm thì việc xác định nhu cầu và tồn trữ NVL ảnh hưởng rất nhiá»u đến chi phà sản xuất. Vì váºy, để đảm bảo hiệu quả của quá trình sản xuất, giảm thiểu chi phà tồn kho và cung cấp những loại NVL đúng thá»i Ä‘iểm khi có nhu cầu, phÆ°Æ¡ng pháp “Hoạch định nhu cầu váºt tÆ° MRP” được Ä‘á» xuất triển khai.
                                                               Hình 1. 1Má»™t số sản phẩm của công ty Hữu Toà n đã được ủy nhiệm là OEM (Original Equipment Manufacturer) chÃnh thức tại Việt Nam của các hãng Ä‘á»™ng cÆ¡ và đầu phát danh tiếng trên thế giá»›i nhÆ°: MTU, Volvo Penta, Kohler, Mitsubishi,...Vá»›i hÆ¡n 600 CB-CNV năng Ä‘á»™ng, sáng tạo cùng vá»›i Ä‘á»™i ngÅ© kỹ sÆ° được Ä‘Ã o tạo chÃnh quy già u kinh nghiệm, Công ty Hữu Toà n không ngừng tạo ra những sản phẩm có chất lượng tốt nhất đáp ứng nhu cầu ngà y cà ng cao của khách hà ng. 2.      CÆ SỞ Là THUYẾT2.1.  Khái niệm hoạch định yêu cầu váºt tÆ°Hoạch định yêu cầu váºt tÆ° (MRP) được thiết kế để trả lá»i 3 câu há»i: “Váºt tÆ° nà o cần cho lịch sản xuất? Cần bao nhiêu? Và khi nà o cần?” (Hopp & Spearman, 2000). MRP là hệ thống hoạch định sản xuất và kiểm soát tồn kho. MRP Ä‘iá»u Ä‘á»™ sản xuất má»i váºt tÆ° phụ thuá»™c phát Ä‘Æ¡n hà ng xuống xưởng và đến nhà cung cấp để mua váºt tÆ°, cùng các thông báo tái Ä‘iá»u Ä‘á»™ khi cần thiết. Cách tiếp cáºn MRP là xác định lượng dá»± trữ NVL, không cần dá»± trữ nhiá»u, nhÆ°ng khi cần sản xuất là có ngay.  Äể tiến hà nh hoạch định yêu cầu váºt tÆ°, cần phân loại váºt tÆ° thà nh váºt tÆ° có nhu cầu Ä‘á»™c láºp hoặc phụ thuá»™c. Nhu cầu Ä‘á»™c láºp là nhu cầu vá» sản phẩm cuối cùng do khách hà ng đặt, được xác định thông qua công tác dá»± báo hoặc các Ä‘Æ¡n hà ng thá»±c tế. Nhu cầu phụ thuá»™c được tạo ra từ các nhu cầu Ä‘á»™c láºp, được tÃnh toán qua các quá trình phân tÃch sản phẩm thà nh các bá»™ pháºn, chi tiết và NVL. Browne, J., Harhen, J. (1992) cho rằng MRP là má»™t kỹ thuáºt áp dụng cho các váºt tÆ° có nhu cầu phụ thuá»™c, liên quan trá»±c tiếp đến nhu cầu của má»™t mặt hà ng hoặc sản phẩm khác. Qua quá trình ứng dụng thá»±c tế, ngÆ°á»i ta thấy được MRP có những Ä‘iểm mạnh và điểm yếu sau:
 2.2. Mục tiêu và ứng dụng hoạch định yêu cầu váºt tÆ°-         Xác định yêu cầu nhằm há»— trợ lịch sản xuất -         Duy trì mức tồn kho thấp nhất có thể -         Äiá»u Ä‘á»™ sản xuất -         Giữ lịch sản suất luôn có gà trị và cáºp nháºt -         Hữu Ãch cho môi trÆ°á»ng sản xuất bất định và phức tạp. 2.3. Äầu và o hệ thống hoạch định yêu cầu váºt tÆ°Äầu và o của hệ thống hoạch định yêu cầu váºt tÆ° gồm có: -         Lịch sản xuất MPS -         Hóa Ä‘Æ¡n váºt tÆ° BOM -         Hồ sÆ¡ váºt tÆ° ISR
Hình 2.1Äầu và o hệ thống hoạch định yêu cầu váºt tÆ° 2.4. Äầu ra hệ thống hoạch định yêu cầu váºt tÆ°-         Lịch phát Ä‘Æ¡n mua -         Lịch phát Ä‘Æ¡n xưởng -         Thông báo váºn hà nh và chuyển dịch -         Thông báo và báo cáo đặc biệt -         Kế hoạch mức tồn kho. 3.      PHÆ¯Æ NG PHÃP LUẬNBà i báo nà y thá»±c hiện quá trình xác định MRP qua các bÆ°á»›c sau: -         BÆ°á»›c 1: Xác định lịch sản xuất MPS -         BÆ°á»›c 2: Phân tÃch cấu trúc sản phẩm BOM -         BÆ°á»›c 3: Thu tháºp thông tin vá» hồ sÆ¡ váºt tÆ° ISR -         BÆ°á»›c 4: Nháºp các dữ liệu đầu và o của từng váºt tÆ° và o add-ins MRP trong Excel -         BÆ°á»›c 5: Xác định lượng phát hoạch định PORl theo thá»i gian chá» của các váºt tÆ° để thu được bảng kế hoạch váºt tÆ° cuối cùng. 4.      ÃP DỤNG MÔ HÃŒNH MRP4.1. Thông tin đầu và o4.1.1.        Lịch sản xuấtXưởng là m việc 5 ngà y/tuần từ thứ 2 đến thứ 6 Sau quá trình Quản lý nhu cầu (DM), Hoạch định sản xuất (PP) và Lên lịch sản xuất (MPS), ta có kết quả lịch sản xuất cho 2 model dòng máy phát Ä‘iện dân dụng công ty Hữu Toà n tháng 1/2017 nhÆ° sau: Bảng 4.1Lịch sản xuất 2 model dòng máy phát Ä‘iện dân dụng tháng 1/2017
Â
 4.1.2.        Cấu trúc sản phẩmCấu trúc sản phẩm biểu thị chuá»—i các hoạt Ä‘á»™ng gia công, lắp ráp từ nguyên liệu, chi tiết đầu và o thà nh các bán phẩm là các váºt tÆ° đã được gia công, các cụm chi tiết, đến sản phẩm ở đầu ra. Â
 Hình 4.1Mẫu mô tả cấu trúc BOM v Sản phẩm SH7500  Hình 4.2Cấu trúc váºt tÆ°/bán phẩm trá»ng yếu sản phẩm SH7500   Bảng 4.2Danh sách váºt tÆ°/bán phẩm cấu thà nh sản phẩm SH7500
(Nguồn: Hồ sÆ¡ váºt tÆ° _ Bá»™ pháºn Kỹ thuáºt _ Công ty Cổ phần Hữu Toà n)  v Sản phẩm HK16000SDX(SP)  Hình 4.3Cấu trúc váºt tÆ°/bán phẩm trá»ng yếu sản phẩm HK16000SDX Bảng 4.3Danh sách váºt tÆ°/bán phẩm cấu thà nh sản phẩm HK16000SDX
(Nguồn: Hồ sÆ¡ váºt tÆ° _ Bá»™ pháºn Kỹ thuáºt _ Công ty Cổ phần Hữu Toà n) 4.1.3.        Hồ sÆ¡ váºt tÆ° ISRHồ sÆ¡ váºt tÆ° cần thu tháºp những thông tin sau: Váºt tÆ°/sản phẩm, Mã váºt tÆ°/sản phẩm, Mã mức Cỡ lô, Thá»i gian chá» (theo tháng), Lượng tồn kho sẵn có, Lượng tồn kho an toà n, Lượng đã phân bổ, Lượng hà ng đã đặt. Các thông tin trên được thu tháºp từ Bá»™ pháºn Kế hoạch _ Công ty Cổ phần Hữu Toà n cáºp nháºt tháng 1/2017 để phục vụ cho quá trình Hoạch định nhu cầu váºt tÆ° (MRP). Bảng 4.4Dữ liệu tồn kho cuối kỳ nguyên váºt liệu cho sản phẩm SH7500 tháng 1/2017
(Nguồn: Hồ sÆ¡ váºt tÆ° _ Bá»™ pháºn Kế hoạch _ Công ty Cổ phần Hữu Toà n) Bảng 4.5Dữ liệu tồn kho cuối kỳ nguyên váºt liệu cho sản phẩm HK16000SDX(SP) tháng 1/2017
(Nguồn: Hồ sÆ¡ váºt tÆ° _ Bá»™ pháºn Kế hoạch _ Công ty Cổ phần Hữu Toà n) 4.2. Lên kế hoạch váºt tÆ°Ta sử dụng Add-ins MRP trong Excel để nháºp dữ liệu đầu và o và lên kế hoạch váºt tÆ° (MRP). Kết quả sẽ cho ra bảng hoạch định yêu cầu váºt tÆ° biểu diá»…n chung vá» tình trạng và kế hoạch cho má»i váºt tÆ° vá»›i các dữ liệu vá» các yêu cầu, trạng thái tồn kho, Ä‘Æ¡n hà ng phát theo thá»i gian. Các đại lượng hoạch định theo thá»i gian bao gồm: -         Yêu cầu tổng GR – Gross Requirement -         Lượng nháºn theo lịch SR – Scheduled Receipt -         Lượng đã phân bổ AL - Allocated -         Lượng sẵn có dá»± kiến POH – Projected On Hand -         Lượng cân bằng dá»± kiến PAB – Projected Available Balance -         Yêu cầu ròng NR – Net Requirement -         Lượng nháºn hoạch định PORc – Planned Order Receipt -         Lượng phát hoạch định PORl - Planned Order Release. v Kế hoạch váºt tÆ° sản phẩm SH7500 tháng 1/2017: Kế hoạch sản phẩm SH7500 Bảng 4.6Kế hoạch sản phẩm SH7500 tháng 1/2017
Â
Â
Â
Kế hoạch váºt tÆ° A: Äá»™ng cÆ¡ Honda GX390T2 Bảng 4.7Kế hoạch váºt tÆ° A: Äá»™ng cÆ¡ Honda GX390T2 tháng 1/2017
Â
Â
Â
 Kế hoạch váºt tÆ° B: Äầu phát Mecc S20W-95/A Bảng 4.8Kế hoạch váºt tÆ° B: Äầu phát Mecc S20W-95/A tháng 1/2017
Â
Â
Â
     Kế hoạch váºt tÆ° C: Bá»™ lam đồng SH7500 Bảng 4.9Kế hoạch váºt tÆ° C: Bá»™ lam đồng SH7500 tháng 1/2017
Â
Â
Â
 TÆ°Æ¡ng tá»± cho các váºt tÆ° D, E, F, G, H, I, K, L, M ta có: Bảng 4.10Hoạch định nhu cầu váºt tÆ° sản phẩm SH7500 tháng 1/2017
Â
Â
Â
 v Kế hoạch váºt tÆ° sản phẩm HK16000SDX(SP) tháng 1/2017 Bảng 4.11 Hoạch định nhu cầu váºt tÆ° sản phẩm HK16000SDX(SP) tháng 1/2017
Â
Â
Â
5.      KẾT LUẬN5.1. Kết quảDá»±a trên cÆ¡ sở lý thuyết Hoạch định nhu cầu váºt tÆ° (MRP), Ä‘á» tà i đã tìm hiểu, nghiên cứu và thu tháºp đầy đủ các thông tin đầu và o MRP, cụ thể bao gồm: -         Xác định cấu trúc sản phẩm và các loại váºt tÆ° phụ thuá»™c -         Xác định trạng thái tồn kho của các váºt tÆ° phụ thuá»™c -         Qua quá trình lên lịch sản xuất Ä‘á» tà i cÅ©ng thu được lịch sản xuất tổng quát. Äồng thá»i, xây dá»±ng được bảng kế hoạch nhu cầu váºt tÆ° cho 2 model thuá»™c dòng máy phát Ä‘iện dân dụng Công ty Cổ phần Hữu Toà n đáp ứng váºt tÆ° vừa đúng lúc cho lịch sản xuất. 5.2. Äánh giáNguyên cứu đã đạt được mục tiêu Ä‘á» ra, xây dá»±ng được bảng kế hoạch nhu cầu váºt tÆ° cho 2 model thuá»™c dòng máy phát Ä‘iện dân dụng đáp ứng váºt tÆ° vừa đúng lúc cho lịch sản xuất. Ưu Ä‘iểm: -         Hệ thống hoạch định nhu cầu váºt tÆ° giúp duy trì mức tồn kho thấp nhất có thể, tối thiểu chi phà tồn kho cho công ty -         Sá» dụng ứng dụng Add-ins MRP Excel để há»— trợ tÃnh toán, giúp nghiên cứu đạt được kết quả tin cáºy và xác thá»±c. Nhược Ä‘iểm: -         ChÆ°a được triển khai thá»±c tế tại công ty, chỉ dừng lại ở mức nghiên cứu -         Chỉ nghiên cứu ở 2 model dòng máy phát Ä‘iện dân dụng Công ty Cổ phần Hữu Toà n -         Cấu trúc sản phẩm chỉ giá»›i hạn ở các váºt tÆ°/bán phẩm trá»ng yếu của sản phẩm. 5.3. HÆ°á»›ng phát triển-         Mở rá»™ng nghiên cứu cho các model và các dòng sản phẩm của công ty -         Tìm cÆ¡ há»™i để ứng dụng mô hình và o thá»±c tế -         Xây dá»±ng các khối chức năng còn thiếu, tạo cÆ¡ sở để phát triển hệ thống thà nh hệ thống Hoạch định nguồn lá»±c sản xuất MRPII. 6.      TÀI LIỆU THAM KHẢO[1]. Nguyá»…n NhÆ° Phong. Quản lý váºt tÆ° tồn kho. Nhà xuất bản Äại há»c Quốc gia TP. Hồ Chà Minh – 2003. [2]. Nguyá»…n NhÆ° Phong. Hoạch định nguồn lá»±c sản xuất MRPII. Nhà xuất bản Äại há»c Quốc gia TP. Hồ Chà Minh – 2012. [3]. Hopp, W. & Spearman, M. Factory Physics: Foundations of Manufacturing Management 2nd Edition. Irwin: McGraw Hill – 2000. [4]. Browne, J., Harhen, J. “Production Management Systems” 2nd Edition. American Production and Inventory control Society, Washington DC, USA - 1992. [5]. Chirinda Ngoni (Eng.). The development of a materials requirements planning model applicable in Small & Medium Enterprise manufacturing companies in Zimbabwe. International Journal of Scientific & Engineering Research, Volume 3, Issue 11, November-2012.    |
